دیابت یک بیماری مزمن است که بر نحوه استفاده بدن از قند (گلوکز) تأثیر میگذارد. قند منبع اصلی انرژی بدن است و از طریق غذا به دست میآید. همچنین، انسولین هورمونی است که به بدن کمک میکند قند را از خون به سلولها منتقل کند تا برای انرژی استفاده شود.
با افزایش سن، خطر ابتلا به دیابت افزایش مییابد. به همین دلیل است که تغییرات هورمونی و فیزیکی که با افزایش سن رخ میدهد، میتواند بر نحوه عملکرد انسولین تأثیر بگذارد.
در این مقاله، ما به بررسی علائم و نشانههای دیابت در سالمندان، عوامل خطر، مصرف منظم داروها، انتخابهای غذایی مفید، پیشگیری و درمان و نکات مهم نگهداری از سالمند دیابتی خواهیم پرداخت.
نشانهها و علائم دیابت در سالمندان
علائم دیابت در سالمندان ممکن است متفاوت از علائم و نشانههای این بیماری در افراد جوانتر باشد. این تفاوتها میتواند به دلیل تغییرات طبیعی مرتبط با افزایش سن باشد، مانند کاهش وزن، کاهش اشتها و کاهش عملکرد کلیهها.
علائم و نشانههای شایع دیابت در سالمندان عبارتند از:
- تکرر ادرار
- شب ادراری
- افزایش تشنگی
- افزایش گرسنگی
- تغییرات خلق و خوی
- تاری دید
- خستگی
- کاهش وزن
علائم و نشانههای شایع دیابت که کمتر در سالمندان دیده میشود، عبارتند از:
- زخمهای که بهبود نمییابند
- عفونتهای مکرر
- تاری دید در شب
- احساس سوزش در پاها
- عفونتهای قارچی در پاها
علائم و نشانههای جدی دیابت در سالمندان عبارتند از:
- هیپوگلیسمی (افت قند خون)
- کمای دیابتی
- حملات قلبی
- سکته مغزی
- نارسایی کلیه
- آسیب عصبی
- زخمهای دیابتی
در صورت مشاهده هر یک از علائم دیابت در سالمندان، باید به پزشک مراجعه کرد.
عوامل خطر ابتلا به دیابت در سالمندان
سالمندانی که بیشتر در معرض خطر ابتلا به دیابت هستند عبارتند از:
- سن بالای ۴۵ سال
- سابقه خانوادگی دیابت
- چاقی
- عدم تحرک
- سابقه بیماری قلبی یا سکته مغزی
- سابقه فشار خون بالا
- سابقه کلسترول بالا
سالمندانی که بیشتر در معرض خطر ابتلا به دیابت هستند، باید به طور منظم آزمایش قند خون انجام دهند تا در صورت ابتلا به این بیماری، زودتر تشخیص داده شود.
نکاتی برای کمک به مصرف منظم داروها
مصرف منظم داروها برای کنترل قند خون در سالمندان مبتلا به دیابت بسیار مهم است. عدم مصرف منظم داروها میتواند منجر به افزایش قند خون شود که میتواند عوارض جدی برای سلامتی، مانند بیماری قلبی، سکته مغزی و آسیب عصبی، ایجاد کند.
برای کمک به سالمندان مبتلا به دیابت در مصرف منظم داروها، مراقبان میتوانند اقدامات زیر را انجام دهند:
- با پزشک یا داروساز سالمند در مورد نحوه مصرف داروها مشورت کنید.
- یک برنامه منظم برای مصرف داروها ایجاد کنید و آن را به سالمند یادآوری کنید.
- داروها را در مکانی امن و قابل دسترس برای سالمند قرار دهید.
- اگر سالمند فراموش کرد که داروهای خود را مصرف کند، به او کمک کنید تا آنها را به موقع مصرف کند.
- اگر سالمند دچار عوارض جانبی دارویی شد، با پزشک یا داروساز مشورت کنید.
مراقبان باید توجه داشته باشند که مصرف منظم داروها تنها یکی از جنبههای نگهداری از سالمند دیابتی است. سایر عوامل مهم شامل رژیم غذایی سالم، ورزش منظم و مراقبتهای پزشکی منظم نیز باید مورد توجه قرار گیرند.
غذاهای مفید و مضر برای سالمندان دیابتی
انتخابهای غذایی مفید برای سالمندان دیابتی عبارتند از:
- میوهها و سبزیجات فراوان: میوهها و سبزیجات سرشار از مواد مغذی و فیبر هستند که میتوانند به کنترل قند خون کمک کنند.
- غلات کامل: غلات کامل مانند برنج قهوهای، جو دوسر و نان سبوسدار به آرامی هضم میشوند و باعث افزایش تدریجی قند خون میشوند. سالمندان دیابتی باید به جای غلات تصفیه شده، از غلات کامل استفاده کنند.
- پروتئین بدون چربی: پروتئین بدون چربی مانند ماهی، مرغ بدون پوست و توفو به حفظ توده عضلانی کمک میکند و میتواند به کنترل قند خون کمک کند.
- چربیهای سالم: چربیهای سالم مانند روغن زیتون و آجیل میتوانند به کاهش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی کمک کنند.
وعده های غذایی مناسب
در ادامه چند نمونه از غذاهای سالم برای سالمندان دیابتی آورده شده است:
- صبحانه: بلغور جو دوسر با میوههای تازه، تخممرغ آبپز یا پنیر کمچرب
- ناهار: سالاد سبزیجات با ماهی کبابی یا مرغ بدون پوست یا یک ساندویچ با نان سبوسدار، سینه مرغ بدون پوست و سبزیجات
- شام: ماهی قزلآلا با سبزیجات بخارپز یا مرغ با برنج قهوهای و سالاد سبزیجات
- میان وعدهها: میوه، سبزیجات، آجیل
غذاهای مضر
سالمندان دیابتی باید از مصرف غذاهای زیر خودداری کنند یا آنها را به مقدار محدود مصرف کنند:
- قندهای افزوده: قندهای افزوده مانند قند، شربت ذرت با فروکتوز بالا و آبمیوههای شیرین شده میتوانند باعث افزایش سریع قند خون شوند.
- چربیهای اشباع و ترانس: چربیهای اشباع و ترانس میتوانند خطر ابتلا به بیماریهای قلبی را افزایش دهند.
- غذاهای فرآوری شده: غذاهای فرآوری شده معمولاً حاوی مقادیر زیادی قند، چربی و سدیم هستند.
سالمندان دیابتی باید با پزشک یا متخصص تغذیه خود در مورد یک رژیم غذایی مناسب برای دیابت مشورت کنند.
پیشگیری و درمان دیابت سالمندان
راههای پیشگیری از دیابت در سالمندان عبارتند از:
- حفظ وزن مناسب: چاقی یکی از عوامل خطر اصلی دیابت است. سالمندان باید وزن مناسب خود را حفظ کنند یا اگر اضافه وزن دارند، آن را کاهش دهند.
- فعالیت بدنی منظم: ورزش منظم به کنترل قند خون کمک میکند. سالمندان باید حداقل ۱۵۰ دقیقه فعالیت بدنی هوازی متوسط در هفته داشته باشند.
- تغذیه سالم: رژیم غذایی سالم به کنترل قند خون کمک میکند. سالمندان باید از مصرف غذاهای فرآوری شده، غذاهای پرقند و غذاهای پرچرب خودداری کنند.
- کنترل فشار خون و کلسترول: فشار خون بالا و کلسترول بالا میتوانند خطر ابتلا به دیابت را افزایش دهند. سالمندان باید فشار خون و کلسترول خود را تحت کنترل داشته باشند.
درمان دیابت در سالمندان
هدف از درمان دیابت سالمندان کنترل قند خون برای کاهش خطر عوارض است. درمان دیابت معمولاً شامل رژیم غذایی، ورزش و دارو میباشد. در بخشهای قبلی در مورد رژیم غذایی بطور مفصل توضیح دادیم و در ادامه قصد داریم درباره ورزش و دارو صحبت کنیم.
درمان با ورزش
ورزش منظم یکی از راههای درمان دیابت سالمندان میباشد که برای همه افراد، از جمله سالمندان مبتلا به دیابت، مهم است. ورزش به کاهش قند خون، بهبود عملکرد قلب و عروق و تقویت استخوانها و عضلات کمک میکند.
درمان با دارو
یکی از راههایی که میتوان برای درمان دیابت سالمندان از آن استفاده کرد، رژیم غذایی و ورزش مناسب است. اگر این دو عامل به کنترل قند خون کمک نکنند، ممکن است نیاز به مصرف دارو باشد. داروهای دیابت مختلفی وجود دارند که میتوان از آنها برای کنترل قند خون در سالمندان استفاده کرد.
نکات نگهداری از سالمند دیابتی
نگهداری از سالمند دیابتی میتواند چالشبرانگیز باشد. به همین خاطر، مراقبان باید به نکات نگهداری از سالمند دیابتی که در ادامه به آنها اشاره میکنیم، توجه کنند:
- کمک به سالمند در پیروی از رژیم غذایی، ورزش و برنامه دارویی خود
- آگاهی از علائم و نشانههای عوارض دیابت
- ارائه پشتیبانی و حمایت عاطفی به سالمند
در ادامه چند نکته برای کمک به مراقبان جهت مراقبت از سالمند دیابتی آوردهایم:
- با پزشک یا متخصص تغذیه سالمند در مورد یک رژیم غذایی مناسب برای دیابت مشورت کنید.
- یک برنامه ورزشی منظم برای سالمند ایجاد کنید.
- به سالمند کمک کنید تا قند خون خود را به طور منظم کنترل کند.
- علائم و نشانههای عوارض دیابت را بشناسید و در صورت بروز آنها به پزشک مراجعه کنید.
نتیجهگیری
در این مقاله، ما به بررسی راههای نگهداری از سالمند دیابتی پرداختیم. ما نشان دادیم که سالمندان دیابتی نیاز به توجه و مراقبت ویژهای دارند که شامل رعایت رژیم غذایی مناسب، انجام فعالیت بدنی منظم، استفاده از داروهای تجویز شده و پیگیری وضعیت قند خون و فشار خون آنها میباشد. ما امیدواریم که با پیادهسازی این روشها، بتوانید به سالمندان دیابتی کمک کنید تا با بیماری خود بهتر کنار بیایند و زندگی سالم و شادتری داشته باشند.
بدون دیدگاه